مقـدمه: وجود عوامل خطرزای قلبی ـ عروقی موضوع مورد بحث در مطالعات مختلف میباشد. مطالعاتی که برای یافتن یک ابزار ساده غربالگری که بتواند عوامل خطرزای نامعمول را پیشبینی کند اخیراً وجود همزمان بالا بودن دور کمر و افزایش تریگلیسرید سرم را به عنوان یک معیار برای پیشبینی اختلالات متابولیک که به بیماری عروق کرونرمنجرمیشود، پیشنهاد کرده اند. مطالعه حاضر جهت بررسی عوامل خطرزای قلبی ـ عروقی در چهرگون (phenotype) مذکور انجام شده است.روشها: این بررسی در کلیه زنان سنین ۱۸- ۶۵ ساله که مبتلا به دیابت نبودند، از جمعیت تحت پوشش مطالعه قند و لیپید تهران انجام شد. افراد بر اساس تریگلیسرید ناشتای سرم و اندازه دور کمر به چهار گروه TgHWH (تریگلیسرید بالای ۱۶۰ میلیگرم در دسیلیتر و دور کمر بالای ۸۰ سانتی متر)، TgHWL (تریگلیسرید بالاتر از ۱۶۰ میلیگرم در دسیلیتر و دور کمر کمتر از ۸۰ سانتی متر)، TgLWH (تریگلیسرید کمتر از ۱۶۰ میلیگرم در دسیلیتر و دور کمر بیشتر از ۸۰ سانتی متر) و TgLWL (تریگلیسرید کمتر از ۱۶۰ میلیگرم در دسیلیتر و دور کمر کمتر از ۸۰ سانتی متر) تقسیم شدند. سپس عوامل خطرزای قلبی- عروقی شامل متغیرهای لیپیدی و تن سنجی(anthropometric) در گروهها مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. همچنین شیوع افراد مبتلا به پرفشاری خون، LDL-C بالاتر از ۱۳۰ میلیگرم در دسیلیتر، کلسترول تام بیشتر از ۲۲۰ میلیگرم در دسیلیتر و HDL-C کمتر از ۴۵ میلیگرم در دسیلیتر در گروهها بررسی شدند.
یافتهها: نمونههای مورد بررسی ۵۶۳۰ نفر بودند. ۵/۲۷% در گروه TgLWL و ۹/۳۱% در گروه TgHWH قرار داشتند. سن افراد در گروه TgHWH به طور معنیداری بالاتر از سایر گروهها بود (۱۰±۲۸, ۱۲±۳۹, ۱۲±۳۶, ۱۱±۴۶ سال به ترتیب در TgLWL، TgLWH، TgHWL، TgHWH، ۰۰۱/۰(P<. فشارخون سیستولی و دیاستولی, شاخص توده بدنی و اندازه دور کمر در گروه TgHWH به طور معنیداری بالاتر از سایر گروهها بود. در بررسی متغیرهای آزمایشگاهی مشاهده شد که در گروه TgHWH غلظت سرمی کلسترول تام، تریگلیسرید، LDL-C (۴۱±۱۵۰، ۴۱±۱۳۱، ۳۵±۱۳۲، ۳۲±۱۱۱ میلیگرم در دسیلیتر به ترتیب در گروههای TgHWH، TgHWL، TgLWH، TgLWL، ۰۰۱/۰(P< بالاتر و HDL-C (۱۰±۴۰, ۱۱±۴۲, ۱۱±۴۷, ۱۱±۴۸ میلیگرم در دسیلیتر به ترتیب در گروههای TgHWH، TgHWL، TgLWH، TgLWL؛ ۰۰۱/۰(P< پایینتر از سایر گروهها بود. شیوع افرادی که حداقل چهار عامل خطرزا داشتند در گروه TgHWH ۴/۶۱% و در گروه TgLWL ۱% بود.
نتیجــهگیری: از معیار ساده بالا بودن دور کمر به همراه افزایش تریگلیسرید (TgHWH) میتوان در زنان به عنوان یک ابزار غربالگری برای پیشبینی دیگر عوامل خطرزای قلبی ـ عروقی استفاده کرد.